Γεωργικός Συνεταιρισμός Λεσινίου (ΓΕΛ)

«Ένα αφιέρωμα στους γονείς μας που νηστικοί και ξυπόλητοι με το τσαπί και λισγάρι δημιούργησαν το σημερινό Λεσίνι. Σ' αυτούς που για μια χαψά ψωμί δούλευαν από «ήλιο σε ήλιο» σε εκείνη την καρακαμπιλιά, κόντρα με την ελονοσία, τα κουνούπια και τα «νταβάνια» ταπεινωμένα και απάνθρωπα για τον τότε Αφέντη».

Με το από ΦΕΚ 24 - 25/1/1912 Β.Δ., που εκδόθηκε με Βάση τον νόμο 4013/1912 παραχωρήθηκαν από το Δημόσιο στον Ολλανδό Graadt van Roggen, χίλια στρέμματα (1.000) δια δοκιμαστική καλλιέργεια Βάμβακος.

Το ανωτέρω Β.Δ. έχει επτά (7) άρθρα με τα οποία ρυθμίζονται οι όροι, η έκτασις και η διάρκεια της δοκιμαστικής καλλιέργειας καθώς και οι υποχρεώσεις του Ολλανδού ο οποίος με δαπάνες του θα έκανε και την εκχέρσωση κλπ.

Με το Διάταγμα από 17/24-6-1930 (ΦΕΚ 214/30ΤΑ) το Έλος Λεσινίου παραχωρήθηκε κατόπιν διαγωνισμού, εις τον Επαμεινώνδα Χαρίλαον με όρους «η αποξήρανση και εκμετάλλευσις αυτούς».

Το άνω Διάταγμα έχει άρθρα 16:

Με το άρθρο 1 καθορίζεται η περιοχή του Έλους η οποία περιλαμβάνεται μεταξύ:

α) Τῶν ρεμάτων Κονταύλακο, Βαλτὶ καὶ τοῦ χειμάρρου Χρυσοβίτσης, ἀφ' ἑνὸς καὶ ἀφετέρου ἀπὸ τῆς θαλάσσης μέχρι τὶς πρόποδες τῶν ἔναντι Ἀνατολικῶν βουνῶν μέχρι τῆς ὑψομετρικὴς καμπύλης +5,00 ἀπὸ τῆς στάθμης τοῦ χειμερινοῦ κύματος τῆς θαλάσσης..

β) Περιλαμβάνονται ἐπίσης οἱ ἐκτάσεις κατὰ μῆκος τοῦ ρέματος Βαλτὶ καὶ τοῦ χειμάρρου Χρυσοβίτσης μέχρι τῆς ὑψομετρικὴς καμπύλης +5,00 τῆς στάθμης τῶν προπόδων τῶν παρακειμένων βουνῶν.

γ) Οἱ ἐκτάσεις νοτίως τοῦ ρ έματος Κονταυλάκο μέχρι τοῦ ὑψομέτρου +2,50 τῆς ἀνωτέρω στάθμης καθὼς καὶ ἡ λιμνοθάλασσα Οἰνιάδος μὲ τις παρακτιες ἐκτάσεις τῆς μέχρι τοῦ ὑψομέτρου +5,00 καὶ

δ) Ἡ περιοχὴ μεταξὺ τῶν ἀκτῶν τῆς ὑπὸ στοιχεῖον ἀπὸ λιμνοθαλάσσας μέχρι τῆς παραλλήλως αὐτῆς ἀμμώδους σύρτεως καὶ τῆς εἰς αὐτὴν ὑφάλων».

Τα άρθρα 2-6, 8-10,13-16 περιλαμβάνουν τους όρους που πρέπει ο ανάδοχος Επαμ. Χαρίλαος να τηρήσει. Μεταξύ αυτών ήταν η κατασκευή αντιπλημμυρικού αναχώματος επί της αριστεράς όχθης του ρεύματος Βαλτί μέχρι του χειμάρρου της Χρυσοβίτσης, διεύρυνση και εκβάθυνση της κοίτης του ρεύματος βαλτί, ή κατασκευή αναχώματος επί του ρέματος Αϊδημητριάτικο, κεντρικού αποχετευτικού αγωγού, διαρρύθμιση του ρεύματος Κονταυλάκου, μηχανοστασίου δια την ανύψωση των νερών της χαμηλής ζώνης, έργα συγκοινωνίας και υποδειγματικού πειραματικού σταθμού καλλιέργειας γεωργικών ειδών κλπ. και ότι δια μίαν 30ετίαν δεν μπορούσε να γίνει καμμία απαλλοτρίωσις.

Με το άρθρο 7 εις τον Επ. Χαρίλαον παραχωρήθηκαν τα 60/100 των αποξηραμένων μερών σε πλήρη κυριότητας, η επικαρπία των υπολοίπων κλπ.

Με το άρθρο 11 ορίζεται ότι η παραχώρηση γίνεται δια 75 χρόνια και άτι κατά το άρθρον 12 δικαιούνται όποτε θελήσει να συστήσει ανώνυμο Εταιρείαν.

Με βάση το παραπάνω διάταγμα έγινε το Καταστατικό της Α.Ε. με την υπ' αριθ. 9562/1932 προώθηση του Συμβολαιογράφου Αθηνών Νικ. Αναστασόπουλου αποτελούμενο από 36 άρθρα δημοσιεύθηκε δε στο Δελτίο Ανωνύμων Εταιρειών (ΦΕΚ 52/34).

Το πρώτον (1ον) άρθρον ορίζει ότι Συνιστάται Ανων. Εταιρεία με την επωνυμία «ΓΕΛ Γεωργική Εταιρεία Λεσίνι» με έδρα την Αθήνα το άρθρον 2 ορίζει ότι η διάρκεια της εταιρείας θα είναι 75 ετών με υποχρέωση αποξηράνσεως και εκμεταλλεύσεως του Έλους Λεσινίου.

Με το άρθρον 4 το Εταιρικόν Κεφάλαιον ορίσθη σε 8.000.000 δρχ. και διαιρέθηκε σε 16.000 μετοχές ονομαστικής αξίας εκάστηςx500. Με το άρθρον 10 του ανωτέρω καταστατικού η ΓΕΛ θα διοικείται από Δ.Σ. απαρτιζόμενον από 2-9 μέλη τετραετούς διαρκείας, επ' αμοιβή των μελών δια κάθε παράσταση εκ x500.

Κατά το άρθρον 3 του καταστατικού Μέτοχος ήταν ο Επ. Χαρίλαος με 6.400 μετοχές, ο Θ. Μαράτος με 1.600, η Αντιόπη Ε. Χαρίλαου με 1.600, ο Βασίλειος Σωτηρίου με 800, ο Νικ. Τσεκούρας με 1.600, ο Π. Βρεττός με 1.600, ο Σπυρ. Πολυχρονάκος με 800 και ο Ανδρ. Σάββας με 1.600 μετοχές.

Το πρώτο Διοικητικό Συμβούλιο αποτελείτο από τους Επ. Χαρίλαον, Αλεξ. Σίνην, Ανδρ. Σάββαν, Νικ. Τσεκούραν, Βασ. Σωτηρίου, Π. Βρεττόν με Πρόεδρο τον Επαμ. Χαρίλαον και Αντιπρόεδρον τον Αλ. Σίνην.

Το έτος 1952 με την υπ' αριθ. 203171/8-10-1952 απόφαση του Υπουργού Γεωργίας (ΦΕΚ 229/52 ΤΒ) και βάσει του Ν.Δ. 2185/ 1952 «Περί αναγκαστικής απαλλοτριώσεως...» το έλος Λεσινίου παραχωρήθηκε προς αποκατάσταση ακτημόνων. Η απόφαση γράφει επί λέξει: «Παραχωρούμεν προς αποκατάστασιν ακτημόνων καλλιεργητών τας αποκαλυφθείσας και αποκαλυφθησόμενους δημόσιας έκτασης του Έλους Λεσίνι ως και τας εις την ανάδοχον Εταιρείαν «Γεωργική Εταιρεία Λεσίνι» φερομένους εις περιερχόμενας κατά κυριότητα εκτάσεις βάσει του Διατάγματος της 1716/1930».

Το έτος 1955 (επεκύρωσις) (ΝΔ 3863 - 13/10/1958 ΦΕΚ 164/58ΤΑ). Το Κράτος αφενός και η ΓΕΛΑ αφετέρου εκπροσωπουμένη υπό των κ.κ. Δ. Δημαρά, Πρόεδρος Δ. Συμβουλίου και Νικολάου Χαρίλαου, Δ/ντή Συμβουλίου, προέβησαν στην τροποποίηση και λύση της από το έτος 1930 συμβάσεως ετέθησαν οι κάτωθι όροι (Νέα Σύμβασις). Το Δημόσιο, δια την υγειονομική απαλλοτρίωσα (Ν. 2185/52) οφείλει να καταβάλει εις την Εταιρεία δρχ. 30.800.000 (ή μεταλλικός 3.142.857) των οικοπέδων, κτιριών, εκκοκκιστηρίου, μηχανημάτων, εργαλείων και λοιπών μη συμπεριλαμβανομένων, σε τρεις δόσεις μέχρι της 1/10/1956.

Το ποσόν των δρχ. 30.800.000 θα διατεθεί από το Κράτος δια την αποπεράτωση των έργων της Κάτω Ζώνης υπό της ΓΕΛ. Ορίσθηκε λήξη προθεσμίας έργων η 30/9/1958 και παραλαβή των έργων από το Δημόσιο ή 30/4/1960 μέχρι δε την ημερομηνία τούτων η Εταιρεία θα εκμεταλλεύεται το κτήμα, τα δε κέρδη της Εταιρείας από 1/10/1955 θα ανήκουν στο Δημόσιον (άρθρα 1-7 της Συμβάσεως).

Το Δημόσιον δεν ανέλαβε καμμία υποχρέωση δια την διατήρησιν του προσωπικού της Εταιρείας ή αποζημίωσιν σε περίπτωση απολύσεων των. Όλα δε τα περιουσιακά στοιχεία της Εταιρείας κατά την τελική παράδοσιν θα εξαγορασθούν από το Δημόσιο. Η Εταιρεία υποχρεώθηκε να καταβάλει και 300.000 δρχ. δια την τοπογράφησιν της Κάτω Ζώνης.

Με το από 11/11/1959 ΒΔ (ΦΕΚ 260/59ΤΛ) η Ανώνυμος Εταιρεία ΓΕΛ μετετράπη σε Οργανισμό Λεσινίου (Ο.Λ.). Το άνω Διάταγμα έχει 10 άρθρα με έδρα το Λεσίνι και Σκοπό μέχρι εγκαταστάσεως των κληρούχων, «καλλιέργεια, βελτίωσις και γεωργική εκμετάλλευσις του κτήματος Λεσινίου».

Το άρθρον 3 αναφέρεται στους πόρους, το 4 στην Διοίκησιν, το 5 στο Προσωπικό τακτικό και έκτακτο, στα Γραφεία κλπ., το άρθρον 6 στο Πρόγραμμα καλλιέργειας και αρδεύσεως τα άρθρα 7-8 στην αποβολή των αυθαιρέτως καλλιεργούντων στην φύλαξη και αστυνομία των έργων και το 9 στην Διαχείρησιν εν γένει του Οργανισμού και το άρθρον 10 στην ισχύ του Διατάγματος.

Με το Ν.Δ. 792/62 ΦΕΚ 201/67 ΤΑ τροποιήθηκε το Διάταγμα.

Το ανωτέρω Ν.Δ. έχει 33 άρθρα εξ αυτών τα από 1-21 αναφέρονται στο Προσωπικό του Οργανισμού (Διορισμός - μετάθεση - αντλίες κλπ.) το άρθρον 22 στα Βιβλία, το 23 στον Προϋπολογισμό, το 24 στα Έσοδα και το 25 και τα εξής και τα λοιπά στην διαχείρισή του. Με το άρθρον 8 του ΝΔ Π77/72 (ΦΕΚ 213 Α) μετετράπη εις Οργανισμόν Εγγείων Βελτιώσεων (ΟΕΒ).

Με το Π.Δ 89 /1979 (ΦΕΚ 18 - 3/3/1979ΤΑ) ορίσθηκε ότι το Κτήμα Λεσινίου πρέπει να διανεμηθεί εκτός 1) Μητρικής Φυτείας Αμπέλους, 2) Φυτείας Εσπεριδοειδών και άλλων Οπωροφόρων, γ) Φυτεία ελαιοδένδρων, δ) γαιών κατεχομένων μακροχρονίως υπό καλλιεργητών ποσοστών παραγωγής, χαρακτηρισθέντων ως εκχερσωτών και 6) το Δάσος Φράξος.

Το άνω Π.Δ. έχει 13 άρθρα και τα οποία ορίζονται το μέγεθος του χορηγητέου κλήρου και τους ακτήμονες των όμορων και γειτονικών συνοικισμών (ΥΑ Ε27714/7-7-59 και Ε 11372/25-4-61) η σειρά και η επιλογή αποκαταστάσεως ή κατάταξης των διανεμητέων γαιών, η διαδικασία διανομής, οι υποχρεώσεις των αποκαθισταμένων η μορφή και ο τρόπος παραχώρησης, η ρύθμιση κλήρου, η κληρονομιά του κλήρου, η παραχώρησις κατεχομένων γαιών, η διαδικασία παραχωρήσεων κατεχομένων γαιών, η εγκατάστασις των αποκατασταθέντων, η εξόφληση οφειλής, τίτλοι κυριότητας.

Τέλος δε με την υπ' αριθ. 95435/1255/1984 Χ.Α. (ΦΕΚ 898/ 113) καταργήθηκε ο Οργανισμός Λεσινίου και με την ΥΑ 1264/1985 ΦΕΚ 244/85Β ορίσθηκαν οι εκκαθαρυντές του Οργανισμού της Δ/νσης Ε.Ν. Αιτωλ/νίας».